BANjALUKA – Rast cijena osnovnih životnih namirnica u posljednjem periodu sve više brine stanovnike Republike Srpske, jer pojedine proizvode plaćaju skuplje od domaćinstava u regionu i Evropskoj uniji, a to potvrđuje i podatak da litar ulja u Banjaluci košta više nego u Beogradu ili Minhenu.
I dok cijene ovdašnjih proizvoda sve više pariraju evropskim standardima, plate su i dalje daleko od toga premda je evidentan i njihov rast. Prosječna septembarska plata nakon oporezivanja u Republici Srpskoj, prema podacima Republičkog zavoda za statistiku, iznosila je 1.026 maraka, i ponovo je, kako ističu, najviša do sada kada se posmatra prosječna plata nakon oporezivanja po mjesecima.
Međutim, radnici u Njemačkoj u prosjeku mjesečno zarade oko 4.000 maraka, dok je prosječna avgustovska plata u Sloveniji iznosila 2.400 KM.
Tako jedan zaposleni u njemačkoj firmi sa prosječnom mjesečnom platom može kupiti čak 1.716 litara ulja koje, na primjer, u Minhenu košta 2,33 marke, dok radnik u Srpskoj može pazariti tek 320 litara ulja za jednu prosječnu platu.
Bolje su plaćeni i radnici u Hrvatskoj, gdje je u avgustu prosječna plata iznosila 1.850 maraka, dok je u Srbiji julska plata bila 1.075 maraka. Najmanja prosječna plata evidentirana je u FBiH, i to oko 1.000 maraka.
S druge strane, cijene proizvoda i usluga koje se koriste za ličnu potrošnju u Republici Srpskoj u septembru su u odnosu na avgust bile više za 0,6 odsto, dok su u odnosu na septembar prošle godine u prosjeku više za 2,6 odsto.Stručni saradnik za ekonomska pitanja u Savezu sindikata RS Božana Radošević kaže za “Glas Srpske” da poskupljenje goriva uvijek diktira i rast cijena ostalih proizvoda i usluga, ali da, kada dođe do nižih cijena naftnih derivata, ne dolazi do korekcije ostalih cjenovnika.
– Svjedoci smo svakodnevnog stihijskog poskupljenja. Tako imamo situaciju da su cijene pojedinih namirnica porasle od nekih pet do deset odsto, pa čak i do 50 odsto, kao što je slučaj sa jestivim uljem. Znatno je poskupjelo i voće i povrće, pa sindikalna potrošačka korpa za septembar i ukupni troškovi za četvoročlanu porodicu iznose 1.955 maraka – navela je Radoševićeva i dodala da je upravo segment prehrane zabilježio najveći rast troškova, i to za oko deset maraka, a sve to je posljedica rasta cijena.
Cijene pojedinih namirnica (u KM)
Gradovi Ulje (litar) Mlijeko (litar) Brašno (pet kg)
Banjaluka 2,95-3,20 1,19-1,49 5,19-5,29
Beograd 2,66-3,08 1,33-1,66 4,16-4,99
Zagreb 3,38-4,42 1,56-1,82 5,98-7,55
Beč 3,70 2,44-2,52 1,94 (1 kg)
Minhen 2,33 3,50-3,89 5,26
Maribor 5,87 1,96 9,78