U nedjelju je obilježen 200. dan otkako je Rusija pokrenula invaziju na Ukrajinu, a zahvaljujući iznenađujućim uspesima i brzom napredovanju ukrajinske vojske, koja je pokrenula kontraofanzivu u području Harkova krajem avgusta, višemjesečni rat ušao je u dramatičnu novu fazu.
U nedjelju je obilježen 200. dan otkako je Rusija pokrenula invaziju na Ukrajinu, a zahvaljujući iznenađujućim uspesima i brzom napredovanju ukrajinske vojske, koja je pokrenula kontraofanzivu u području Harkova krajem avgusta, višemjesečni rat ušao je u dramatičnu novu fazu.
I sam Zelenski je prokomentarisao povlačenje ruske armije, navodeći da je ona “demonstrirala ono najbolje što može – da pokaže svoja leđa”. Dan ranije je rekao da su ukrajinske snage zauzele preko 30 gradova i sela na istoku zemlje u oblasti Harkova. Institut za proučavanje rata je u nedelju naveo da je Ukrajina povratila 2.500 kvadratnih kilometara u Harkovskoj oblasti i objavio mapu koja prikazuje oslobođena područja.
“Njujork tajms” navodi da je rusko Ministarstvo odbrane potvrdilo povlačenje iz Izjuma i da je munjevita ukrajinska ofanziva na sjeveroistoku preoblikovala ono što je postalo rat na iscrpljivanje. Proruske vlasti u Harkovu rekle su stanovnicima da pobjegnu u Rusiju da “spasu život”, kako je javio TASS, dok Rojters prenosi da su svedoci opisivali saobraćajne gužve stvorene masom koja je napuštala teritoriju.
-Izjum je danas oslobođen – izjavio je u subotu gradonačelnik Valerij Marčenko.
Ušli u teritoriju 50 kilometara
Ukrajinske snage su prethodno oslobodile gradić Balaklije i ušle u Kupjansk, dok su se društvenim mrežama delile fotografije vojnika kako ispred tamošnje gradske većnice dižu plavo-žutu zastavu.
Britansko Ministarstvo odbrane je navelo kako je protivnapad “vjerovatno zatekao” Ruse i da su ukrajinske snage napredovale “do 50 kilometara duboko u teritoriju koja je prethodno bila pod kontrolom Rusa na uskom frontu”, dok su ruske snage oko Izjuma opisane kao “sve više izolovane”.
Generalštab ukrajinske vojske je u petak istakao da su napredovali “50 kilometara za svega tri dana”.
“Kijev independent” je u međuvremenu objavio da su ukrajinske vazduhoplovne snage u nedjelju oborile ruski bombarder Su-34, bez navođenja daljih informacija.
Navodeći da će posljednja 72 sata rata u Ukrajini verovatno proučavati generacije budućih vojnih oficira i istoričara, britanski Telegraf prenosi da se pojavljuju i izveštaji da je Ukrajina povratila i aerodrom u Donjecku i da se njene snage kreću ka obali Crnog mora – bilo prema Marijupolju ili Melitopolju.
A samo su, navodi list, “probušili rupu kroz slabo čuvanu rusku liniju fronta istočno od Harkova, presecajući rusku logistiku i primoravajući na povlačenje velike ruske kontingente sa više mesta, od čega su najvažnija Izjum i Kupjansk. Bez ta dva grada Rusija ne može efikasno da snabdeva svoje snage na severoistoku ili istoku Ukrajine i mogu se očekivati dalji kolapsi, povlačenja i predaje ruskih vojnika.
Nije jasno koliku je kontrolu Ukrajina obezbijedila nad Izjumom, niti da li će Rusija pokušati da povrati grad. Ipak, gubitak strateškog železničkog čvorišta koje su Rusi zauzeli početkom aprila nakon višenedeljnih borbi moglo bi da označi tačku prekretnicu u ratu, zasenjenu samo ponižavajućim porazom u području oko Kijeva ranije na početku invazije.
Pritisak da se Kijev pokaže
Postoji pritisak na Kijev da pokaže napredak u svom otporu pre dolaska zime, usled pretnji ruskog predsednika Vladimira Putina da će obustaviti snabdevanje Evropom energentima ako se nametnu ograničenja cena na ruski izvoz nafte i gasa.
Ako Ukrajina uspije da zadrži kontrolu nad dobijenim teritorijama to bi bio težak udarac za Rusiju, koja je do sada pretrpela velike gubitke. Takođe, to bi bio značajan podsticaj za Ukrajinu, koja želi da pokaže Zapadu od kojeg dobija svoje oružje da zaslužuje njegovu podršku.
U subotu je njemačka ministarka spoljnih poslova Analena Berbok posjetila Kijev, a Zelenski je pre nje ugostio poljskog premijera Mateuša Moravjeckog, letonskog predsednika Egilsa Levitsa, te američkog državnog sekretara Entonija Blinkena, koji je najavio novi paket pomoći od 775 miliona dolara, Amerika do sada vojno pomogla Ukrajini sa 10,6 milijardi dolara, kako je saopštio Stejt department.