“Fat cat day” – Na “Dan debele mačke” koji je bio 9. januara, trebali smo svi da stavimo prst na čelo i zapitamo se, ko pravi tako ogromnu razliku između plata radnika i menadžera istih kompanija i čime to opravdava.
Na ovaj dan, na koji se isplaćuju primanja članova upravnih odbora najvećih firmi u Austriji kotiranih na berzi, Radnička komora javno je uputila kritiku sve neravnomjernijoj preraspodjeli dohodaka između radnika i menadžera. Prosječna godišnja bruto plata u Austriji iznosi 34.000 evra bruto, što je oko 25.000 neto. Istovremeno su predsjednici upravnih odbora i top menadžeri taj iznos zaradili već u prvoj sedmici ove godine.
U prosjeku su 20 top menadžera u Austriji zarađivali po 2,1 milion evra godišnje, što je oko 1,1 milion evra neto.
Koliko zarađuju članovi upravnih odbora najvećih firmi u Republici Srpskoj i danas je tajna. Zašto ti podaci nisu javno dostupni kao u Austriji? U 2013 godini je iz Poreske uprave Federacije BiH procurio dokument da je jedan zaposlenik “Sarajevo Osiguranja” tada primao platu 19.907 KM što je više od 10.000 evra mjesečno, i to vjerovatno bez bonusa i procenata. I među političarima je bilo sličnih primjera, poput Srećka Glibića, bivšeg komesara Ministarstva unutrašnjih poslova Hercegovačko-neretvanskog kantona (MUP HNK) koji je primio platu od 24.025 KM, odnosno 12.283 evra. Tako se pokazalo da političari i menadžeri u BiH zarađuju višestruko više od svojih kolega u zemljama u okruženju od kojih su neke članice Evropske Unije. Obzirom da su podaci skoro 10 godina stari, pretpostavlja se da su plate na pomenutim funkcijama danas mnogo veće. Dakle, pojedini menadžeri i pojedini političari u Rebublici Srpskoj i Federaciji BiH u prvim nedeljama u godini takođe zarade našu prosječnu godišnju platu, odnosno oko 11.500 KM neto. Na području cijele BiH po poslednjim podacima ima oko 1000 milionera i nekoliko stotina multimilionera u odnosu na 1 milion siromašnih (sa prihodima ispod minimalne granice potrebne za život).
Najveći problem je da upravo takvi menadžeri ili vlasnici kompanija, kako bi povećali dobit preduzeća na kraju godine ili zaradili astronomske bonuse uz plate, ucjenjuju radnike da rade za minimalac bez obzira na kvalifikovanost i stručnu spremu a ostatak plate im daju na ruke. Tako ne plaćaju adekvatno doprinose za radnike i prave sve veću bijedu među stanovništvom, najkasnije u momentu kada radnici sa minimalnom platom odu u penziju. Takođe i političare sa ovako visokim primanjima ne može ikad da zanima zašto cijena ulja prelazi 3,5 KM, jer ih to ne tangira.